افراد مبتلا به پوکی استخوان ریسک ابتلا بیشتری به شکستگی استخوان‌ دارند. استخوان‌ها حتی می‌توانند در طی حرکات روزمره، مانند خم شدن یا سرفه، دچار شکستگی شوند. شایع‌ترین شکستگی‌های استخوانی در مچ دست، ران و ستون فقرات رخ می‌دهد. پوکی استخوان می‌تواند باعث درد زیادی شود، از جمله از دست دادن استقلال در امور شخصی. حتی ممکن است مرگ رخ دهد، به‌خصوص وقتی‌ که شکستگی در مفصل ران اتفاق بیفتد. شکستگی مفصل ران می‌تواند دشوار باشد. آن‌ها توانایی فرد را در حرکت کاهش می‌دهند. این امر می‌تواند به عوارض و سایر مشکلات سلامتی منجر شود. پوکی استخوان یک نوع آرتریت نیست. با این‌ حال، می‌تواند باعث شکستگی‌هایی شود که منجر به آرتریت شوند. پوکی استخوان در زنان بیشتر از مردان است. این تفاوت به خاطر تغییرات هورمونی در زنان است که در طی دوران یائسگی اتفاق می‌افتد.

حتما بخوانید: پوکی استخوان | ۱۸ عامل موثر ابتلا به پوکی استخوان در خانم ها و آقایان

عوامل پوکی استخوان

عوامل زیر می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری پوکی استخوان را تشدید کند:

زن هستید۵۰  سال یا بیشتر داریداگر یائسه هستیداگر رژیم غذایی کم‌کالری داشته باشیدیک مشکل روده‌ای دارید که مانع جذب کلسیم و ویتامین‌ها می‌شوددچار بیش‌ از حد فعال بودن غده تیروئید (هیپرتیروئیدیسم) یا مصرف بیش‌ از حد هورمون تیروئید هستیددچار کم‌تحرکی در زندگی روزانه هستید، مانند کسی که سکته مغزی کرده استلاغر هستیدداروهای خاصی مثل پردنیزولون مصرف می‌کنیداگر قفقازی یا دارای تبار آسیایی هستیداگر سیگار می‌کشیدالکل زیادی می‌نوشیدسابقه خانوادگی پوکی استخوان داشته باشیدتا به‌ حال حداقل یک شکستگی “شکننده” (که ناشی از یک آسیب جزئی یا بدون علت باشد) شده‌اید.بیماری گوارشی منجر به سوء جذبسطح پایین تستوسترون در مردانکم‌کاری غده تیروئیدپرکاری غده پاراتیروئیدعلائم ابتلا به بیماری پوکی استخوان

علائم ابتلا به بیماری پوکی استخوان

بر خلاف بسیاری از بیماری‌های مزمن که علائم و نشانه‌های متعددی دارند، استئوپروز یک بیماری خاموش و بدون علامت است تا زمانی که یک شکستگی ایجاد شود.

پوکی استخوان یا استئوپروز در شروع بدون هیچ علامتی است. مهم‌ترین علامت پوکی استخوان‌ درد است و این درد وقتی ایجاد می‌شود که استخوان دچار شکستگی می‌گردد. البته شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان معمولاً به‌ صورت شکستگی‌های ریز و بدون جابجایی و خفیفی هستند که بدون وارد شدن ضربه شدیدی به اندام ایجاد می‌شود. پس بیمار به دنبال یک حرکت بدنی که ممکن است قدری متفاوت از حرکات معمول وی باشد دچار شکستگی ریز و بدون جابجایی یا با جابجایی اندک در استخوان می‌شود.

استخوان پوک شده ضعیف است پس برای شکسته شدن نیازی به نیروی زیادی ندارد. خم شدن بر روی زمین برای بلند کردن یک وسیله یا چرخش ناگهانی کمر می‌تواند در یک فرد دچار استئوپوروز موجب شکستگی خفیف شود. از طرف دیگر این شکستگی‌ها موجب تورم یا تغییر شکل استخوان هم نمی‌شوند. پس تنها علامت آن درد است.

اکثر افراد مبتلا به پوکی استخوان هیچ نشانه‌ای از ابتلا ندارند. آن‌ها نمی‌دانند که پوکی استخوان‌ دارند تا اینکه آزمایش تراکم استخوان را انجام بدهند یا دچار شکستگی استخوان شوند. یکی از علائم اولیه می‌تواند کاهش قد ناشی از انحنای یا فشرده‌ سازی ستون فقرات باشد. انقباض یا فشرده‌ سازی ناشی از ضعیف شدن مهره‌ها (استخوان‌های ستون فقرات) است. مهره‌های تضعیف‌ شده، شکستگی‌های کوچک را به نام شکستگی‌های ناشی از فشرده‌ سازی ایجاد می‌کنند. شکستگی‌های فشرده باعث می‌شود که استخوان‌های ستون فقرات به‌ صورت عمودی دچار کولاپس شوند. وقتی این اتفاق می‌افتد، مهره‌ها کوتاه‌تر می‌شوند. شکل هر مهره از یک مستطیل عادی به شکل مثلثی تغییر می‌یابد. شکستگی‌های فشرده می‌تواند باعث ایجاد درد یا تیر کشیدن شوند؛ اما کوتاه شدن قد معمولاً علائمی را ایجاد نمی‌کند. پوکی استخوان معمولاً باعث درد نمی‌شود مگر اینکه استخوان شکسته شود.

تشخیص پوکی استخوان

در طول یک معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است متوجه شود که شما کوتاه‌تر از اندازه‌ای هستید که فکر می‌کنید هستید. یا ممکن است دکتر شما یک “قوز ارثی” را متوجه شود. این عارضه یک منحنی ستون فقرات در قسمت بالایی پشت است که باعث ایجاد قوز می‌شود.

اشعه X ممکن است نشان دهد که استخوان‌های شما دارای تراکمی کمتر از حد انتظار است. این مشکل می‌تواند ناشی از پوکی استخوان باشد؛ اما علل احتمالی دیگر نیز وجود دارد مانند کمبود ویتامین D. کمبود ویتامین D معمول است. پزشک شما به‌ آسانی قادر به تشخیص در این زمینه است. اگر شکستگی شکننده داشته باشید، پزشک شما پوکی استخوان را به‌ عنوان موردی مشکوک مورد بررسی قرار می‌دهد. آزمایش تراکم استخوان می‌تواند تشخیص یک پوکی استخوان را تائید کند. تکنیک‌های مختلف تراکم استخوان را اندازه‌گیری می‌کنند. دقیق‌ترین تست تراکم استخوان DEXA (دوز انرژی اشعه ایکس جذبی سنجی) است. DEXA ده تا پانزده دقیقه طول می‌کشد و بدون درد است. این تست با استفاده از حداقل مقدار تابش و به‌ طور کلی بر روی ستون فقرات و ران انجام می‌شود.

تست جدیدتر تراکم استخوان پاشنه با استفاده از امواج اولتراسوند است. این روش حتی سریع‌تر و ارزان‌تر از DEXA است؛ اما به‌عنوان یک آزمون غربالگری دقیق برای پوکی استخوان به‌ طور گسترده‌ای در دسترس نیست یا پذیرفته نمی‌شود. معمولاً افراد مبتلا به پوکی استخوان که با سونوگرافی پاشنه غربال‌ شده‌اند درنهایت آزمایش DEXA از ستون فقرات و ران را انجام می‌دهند.

آزمایش‌های تراکم استخوان می‌تواند پوکی استخوان را زمانی که در وضعیت خفیف و قبل از شکستگی است، تشخیص دهد. این امر می‌تواند منجر به درمان شود که از بدتر شدن مشکل در فرد جلوگیری می‌کند. در افراد مبتلا به کاهش قد و شکستگی‌های مشکوک، آزمایش‌های تراکم استخوان، تشخیص استئوپروز را تائید می‌کنند. آن‌ها همچنین به‌عنوان پایه‌ای برای درمان عمل می‌کنند. آن‌ها می‌توانند برای سنجش پاسخ به درمان استفاده شوند.

برای تشخیص علت پوکی استخوان، مانند مشکلات تیروئیدی، آزمایش‌های خون و ادرار توصیه می‌شود. با این‌ حال، برای اکثر مردم، علت مشخصی (به‌ غیر از کهولت سن و یائسه بودن) یافت نمی‌شود.

حتما بخوانید: ویتامین D ، منابع و راه های تامین آن

مدت انتظار برای درمان پوکی استخوان

پوکی استخوان یک وضعیت دراز مدت (مزمن) است؛ اما درمان مناسب می‌تواند منجر به بهبود قابل‌ توجه در توده استخوان شود. این امر می‌تواند احتمال وقوع شکستگی را کاهش دهد. توده استخوان معمولاً پس از درمان به حالت عادی بازنمی‌گردد؛ اما خطر شکستگی ممکن است پس از درمان به‌طور چشمگیری کاهش یابد.

پیشگیری از پوکی استخوان

شما می‌توانید برای جلوگیری از ابتلای به استئوپروز از موارد زیر کمک بگیرید:

دریافت کافی کلسیم و ویتامین D

خوردن غذاهای غنی از کلسیم مانند محصولات لبنی کم‌چرب، ساردین، ماهی قزل‌آلا، سبزی‌های با برگ سبز و غذاهای غنی‌ شده با کلسیم. پزشک شما همچنین ممکن است یک مکمل کلسیم برای شما تجویز کند.

شما همچنین ممکن است نیاز به مصرف مکمل ویتامین D یا یک مولتی‌ ویتامین به‌صورت روزانه داشته باشید.

انجام تمرینات تحمل وزن به‌طور منظم

سیگار نکشید

اجتناب از مصرف الکل و نوشیدنی‌های الکلی

اگر شما زن هستید و به‌ تازگی وارد دوره یائسگی شده‌اید، با پزشک خود صحبت کنید که برای ابتلای به بیماری استئوپروز مورد ارزیابی قرار گیرید.

جامعه سلامت